DEVAM: 12. Mescid
İnşası
حَدَّثَنَا
مُوسَى بْنُ
إِسْمَعِيلَ
حَدَّثَنَا
حَمَّادُ
بْنُ
سَلَمَةَ
عَنْ أَبِي التَّيَّاحِ
عَنْ أَنَسِ
بْنِ مَالِكٍ
قَالَ كَانَ
مَوْضِعُ
الْمَسْجِدِ
حَائِطًا لِبَنِي
النَّجَّارِ
فِيهِ حَرْثٌ
وَنَخْلٌ
وَقُبُورُ
الْمُشْرِكِينَ
فَقَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
ثَامِنُونِي
بِهِ
فَقَالُوا
لَا نَبْغِي
بِهِ ثَمَنًا
فَقُطِعَ
النَّخْلُ
وَسُوِّيَ
الْحَرْثُ
وَنُبِشَ
قُبُورُ
الْمُشْرِكِينَ
وَسَاقَ
الْحَدِيثَ وَقَالَ
فَاغْفِرْ
مَكَانَ
فَانْصُرْ
قَالَ مُوسَى
وَحَدَّثَنَا
عَبْدُ
الْوَارِثِ
بِنَحْوِهِ
وَكَانَ
عَبْدُ
الْوَارِثِ يَقُولُ
خَرِبٌ
وَزَعَمَ
عَبْدُ
الْوَارِثِ
أَنَّهُ
أَفَادَ
حَمَّادًا
هَذَا الْحَدِيثَ
Enes b. Malik (r.a.)'den
demiştir ki: Mescid'in yeri, Neccar oğullarına ait bir bahçe idi. Orada, ekin,
hurma ağaçları ve müşriklerin kabirleri vardı.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) (bahçe sahiplerine): "Bana bahçenin fiyatını söyleyiniz
(ve satınız)" buyurdu.
Bahçe sahipleri: Biz
para istemiyoruz, dediler.
Bunun üzerine, hurma
ağaçları kesildi, ekin (yeri) düzeltildi, müşriklerin kabirleri de açılıp
içindekiler çıkartıldı.
(Ravilerden, Hammad b.
Seleme); hadisin bundan sonraki kısmını, önceki hadiste olduğu gibi aktardı,
ancak (önceki hadisin sonundaki) "yardım et" kelimesinin yerine
"bağışla" kelimesini söyledi.
(Ebu Davud'un hocası)
Musa dedi ki; Abdül-varis de bu rivayetin benzerini bize haber verdi. Ancak
Abdül-varis "ekin" kelimesinin yerine "harabe" derdi.
Abdül-varis bu hadisi,
Hammad'a rivayet ettiğini söylemiştir.
Diğer tahric: Buhari,
salat; Buyu'; vesaya; Medine; Menakibu'l-Ensar; Müslim, mesacid; Nesai,
mesacid; Ahmed b. Hanbel, III, 118, 163, 212, 244.
AÇIKLAMA: Aslında, bu ve bundan evvelki rivayetler tek
hadistir. Sahabi ve Tabii ravİLeri tektir. Fakat, Tabiundan olan
Ebu't-Teyyah'tan sonraki raviler ayrılmış ve rivayetleri arasında iki farklılık
meydana gelmiştir. Bunlar:
Birincisi:
Önceki rivayette, bahçede harabede, hurma ağaçları ve müşriklerin kabirleri
olduğu beyan edildiği halde bu rivayette "harabe" kelimesinin yerine
"ekin" kelimesi kullanılmıştır, görüldüğü gibi bu farklılık, bir
harfin noktasının değişmesi ile hasıl olmuştur. Hadis-i şerifte bu kısmın
düzeltildiği ifade edildiğine göre "harabe" şeklindeki rivayetin daha
sahih olması gerekir. Çünkü ekin zaten düz araziye ekilir.
İkincisi:
Önceki rivayetin sonundaki şiir "Ensara ve muhacirlere yardım et"
şeklinde varid olduğu halde, bu rivayetin sonunda "Ensar ve muhacirleri
bağışla" şeklinde varid olmuştur.
Müellifin
bu ikinci rivayeti kitabına almaktaki maksadı, bu rivayet farklılığına işaret
etmektir.
Bazı Hükümler
1.
Uygun olan yerler cami yeri olarak seçilebilir, ağaçlar kesilebilir.
2.
İslam öncesi müşriklere ait mezarlığın taşınması ile o yere cami yapılabilir.
3.
Cami inşaatı ve benzeri için arzu edilen arsanın teberru yoluyla alınıp cami
yapılması daha uygun olur.
4.
Cemaat reisinin teb'asına duada bulunması teb'ası için moral kaynağı olacaktır.
5.
Cami inşaatı için seçilecek yerlerin toplum ihtiyacına karşılık verebilecek
konumda olmasına dikkat edilmelidir.Cami müslümanların karargahıdır: bütün
işleri orda görülmektedir. Bütün bunlara rağmen rızasız yapılamaz; yaparken de
birlik ve beraberlik ruhunun tecelli etmesi, caminin imarından daha çok içindeki
insanların ruhunun imar edilmesi gereklidir.